Predict to prevent

Beter inzicht in gezondheid en welzijn per wijk

Om goede zorg en ondersteuning te bieden, moeten gemeenten en zorgorganisaties weten wat er speelt in wijken. Welke gebieden hebben de meeste kwetsbare inwoners? Waar is de gezondheidsbehoefte het grootst? En hoe kunnen beschikbare middelen zo effectief mogelijk worden ingezet? Het probleem is dat deze informatie vaak versnipperd is. Data komt uit verschillende bronnen, is lastig te interpreteren en ontbreekt soms volledig. Daardoor blijft een gerichte aanpak uit en wordt beleid vaak op gevoel in plaats van op feiten gebaseerd.

De Wijkmonitor: data en praktijkkennis samengebracht

Om dit probleem op te lossen, ontwikkelde DataDocs samen met Surplus de Wijkmonitor. Dit interactieve dashboard brengt verschillende databronnen samen en maakt gezondheid en welzijn per wijk inzichtelijk. Het combineert openbare cijfers met lokale praktijkervaring binnen zeven thema’s, zoals fysieke gezondheid, leefstijl, zorggebruik en sociale samenhang.

Maar de technologie is slechts het begin. Bij DataDocs geloven we dat data pas waarde krijgt als het mensen verder helpt. Daarom is de monitor ontworpen als werkinstrument: begrijpelijk, visueel sterk en direct inzetbaar in overleggen. Niet als verantwoordingsinstrument, maar als hulpmiddel om gerichter keuzes te maken, samen met collega’s en bewoners.

Onze collega’s bij Key Groep zorgde voor de praktijkkennis, implementatie en training; wij voor het ontwerp en de technische uitvoering. Zo tillen we samen datagedreven werken in de zorg en het sociaal domein naar een hoger niveau.

✔️ Het resultaat: Minder giswerk, meer grip op wijkgerichte zorg en een effectiever gezondheidsbeleid.

Een integrale aanpak voor gezinnen in complexe situaties

Sommige gezinnen staan voor grote uitdagingen op meerdere leefgebieden en dreigen de aansluiting met de samenleving te verliezen. De problematiek binnen deze gezinnen is vaak intergenerationeel, waardoor het risico bestaat dat problemen van generatie op generatie worden doorgegeven. KANZ+ zet zich in om deze cirkel te doorbreken en de ontwikkelkansen van kinderen binnen deze gezinnen te vergroten.

Om de best mogelijke hulp te bieden, werkt KANZ+ volgens de principes van Value-Based Healthcare (VBHC). Dit betekent dat zorg niet alleen wordt beoordeeld op basis van de geleverde inspanning, maar vooral op de daadwerkelijke verbetering in het leven van het gezin. Samen met DataDocs is een multidisciplinair team opgezet dat werkt aan een domeinoverstijgende aanpak, waarbij zorguitkomsten centraal staan.

Van meten naar begrijpen: de kracht van waardevolle inzichten

Een van de pijlers van VBHC is het meten en monitoren van zorguitkomsten. Maar niet alle waardevolle informatie laat zich vangen in cijfers. Naast objectieve data is het minstens zo belangrijk om subjectieve ervaringen en perspectieven van gezinnen mee te nemen. Want hoe ervaart een gezin de geboden zorg? Wat betekent vooruitgang voor hen? En wat is écht belangrijk voor hun toekomst?

In samenwerking met DataDocs zijn hiervoor twee innovatieve tools ontwikkeld die zowel kwantitatieve als kwalitatieve inzichten combineren:

• De Kleurenkaart: Een visueel hulpmiddel dat hulpverleners helpt om per leefgebied de situatie van een gezin in kaart te brengen. Door op verschillende momenten scores toe te kennen, wordt inzichtelijk waar de grootste zorg ligt en hoe de situatie zich ontwikkelt.

• De Praatplaat: Een middel om samen met het gezin in gesprek te gaan over hun wensen en doelen. Dit helpt niet alleen om de voortgang te monitoren, maar vooral ook om te begrijpen wat écht telt voor het gezin zelf.

  Door deze tools daarnaast structureel en geanonimiseerd te analyseren, krijgt het hulpteam waardevolle inzichten waarmee de zorgverlening continu verbeterd kan worden.

  Impact op gezinnen en de zorgaanpak

  Dankzij deze aanpak sluit de zorg beter aan bij wat gezinnen écht nodig hebben. Hulpverleners krijgen een completer beeld van de voortgang, en gezinnen ervaren meer grip op hun eigen situatie. Dit draagt bij aan effectievere zorg en helpt gezinnen om een positieve verandering in hun leven te realiseren.

  Met de inzet van VBHC en innovatieve meetinstrumenten laat KANZ+ zien dat goede zorg niet alleen draait om cijfers, maar juist om de waarde die het heeft in het leven van gezinnen.

De uitdaging

In veel gemeenten worden beslissingen over jeugdhulp vaak genomen op basis van aanvragen van zorgaanbieders. Die aanvragen zijn vaak groter dan uiteindelijk nodig blijkt, wat resulteert in een lage verzilveringsgraad.

De Gemeente Oss wilde hier meer grip op krijgen en begrijpen welke zorg daadwerkelijk wordt geleverd en wat de impact daarvan is op het beschikbare budget voor jeugdhulp. Zonder dat overzicht is het lastig om goed te sturen op de uitgaven en de effecten van de zorg.

Het doel

De gemeente Oss had behoefte aan één eenvoudige en heldere tool die hen zou helpen om beter te begrijpen hoe zorgtoewijzingen invloed hadden op de totale kosten. Ze wilden meer grip krijgen op de uitgaven om te voorkomen dat het budget overschreden zou worden.

De oplossing: Rekentool: Grip Op Kosten

DataDocs heeft de gemeente Oss geholpen door een eenvoudig systeem te ontwikkelen, de rekentool: Grip Op Kosten. We begonnen met het in kaart brengen van welke gegevens er beschikbaar waren en hoe de gemeente deze het beste kon gebruiken. Daarna hebben we samen met de gemeente Oss een plan gemaakt voor een tool die makkelijk te begrijpen en te gebruiken is. Het resultaat: een overzichtelijke tool die inzicht geeft in de zorgtoewijzingen en hoe deze invloed hebben op het budget.

Met de rekentool Grip Op Kosten kan de gemeente Oss nu direct zien welke zorg wordt geleverd en hoeveel dat kost. De tool maakt het ook mogelijk om snel in te spelen op veranderingen, zodat er geen onverwachte overschrijdingen van het budget zijn.

“De kostenmonitor geeft ons meer inzicht in uitgaven en prognoses, waardoor we scenario’s kunnen doorrekenen en gesprekken met beleidsmakers concreter worden.”
– Irene Rouwenhorst (Programmamanager Werk, Inkomen, Onderwijs en Jeugdhulp)

De tool is geïntegreerd in Power BI, zodat het naadloos werkt met de systemen die de gemeente Oss al gebruikt. Dankzij de begeleiding van DataDocs kan de gemeente nu makkelijker sturen op de jeugdhulpuitgaven en ervoor zorgen dat de zorg goed blijft aansluiten op het beschikbare budget.

“Tijdens het traject waardeerden we de duidelijke communicatie en de kennis van jeugdzorg en prognoses, waardoor we elkaar snel begrepen. Het DataDocs team dacht kritisch mee, bewoog flexibel mee en legde verschillende mogelijkheden voor. Zo ontstond samen een waardevolle tool die ons helpt bij betere besluitvorming en meer grip op de toekomst.”
– Sander van den Berk (Beleidsadviseur Jeugd, Welzijn en MO)

Zie voorbeeld rekentool

Grip op kosten en kwaliteit in de specialistische jeugdhulp

De jeugdhulp staat onder druk. Maatwerk, meerwerk en niet-gecontracteerde zorg nemen toe, terwijl gemeentelijke budgetten krimpen. Daarnaast blijkt dat toegewezen zorg vaak niet overeenkomt met de daadwerkelijk geleverde hulp. Hoe zorg je ervoor dat jeugdhulp zowel betaalbaar als effectief blijft?

Een bekostigingsonderzoek biedt inzicht
Om hier antwoord op te geven, heeft DataDocs een bekostigingsonderzoek uitgevoerd. We brachten de financiële en inhoudelijke kant van de jeugdhulp in kaart door:

• Data-analyse: inzicht in de huidige situatie en verschillen tussen toegewezen en geleverde zorg.

• Onderzoek naar bekostigingsmodellen: verkennen van nieuwe methodes met hun voor- en nadelen.

• Samenwerking met betrokken partijen: inventariseren van knelpunten en randvoorwaarden.

Een onderbouwd en praktisch advies
Het resultaat? Een breed gedragen en praktisch advies waarmee gemeenten en zorgaanbieders grip krijgen op zowel de kosten als de kwaliteit van jeugdhulp. Zo kunnen beter onderbouwde keuzes worden gemaakt en blijft de zorg toekomstbestendig.

* Dit onderzoek is nog uitgevoerd onder naam van Key Groep, de organisatie waar DataDocs onderdeel van is *

Wat is onze impact op het aantal thuiswonende jeugdigen in de regio? En zien we een verhoging in het aantal jeugdigen dat deelneemt aan het onderwijs? Al deze vragen kan het bovenregionaal expertisenetwerk Brabant Zeeland (BEN) oplossen met behulp van data. Het BEN ondersteunt regionale expertiseteams (RETs) in Brabant en Zeeland bij het organiseren van de best passende hulp voor kinderen en gezinnen die tussen wal en schip vallen. Samen met timformatie. zijn we bij het BEN aan de slag gegaan met het vinden en organiseren van beter passende oplossingsrichtingen voor complexe hulpvragen van kwetsbare jeugdigen (en hun netwerk). Dit doen we door te leren met behulp van data.

We hebben een leer- en verbetercyclus ingericht, waarin kwalitatieve en kwantitatieve informatie wordt gebruikt om tot nieuwe inzichten te komen. Door informatie te verzamelen over onder andere psychosociaal welbevinden, deelname aan onderwijs en het voorkomen van jeugdcriminaliteit kan een beeld geschetst worden van het jeugdlandschap die gebruikt wordt voor verbetering.

Als onderdeel van de leer- en verbetercyclus vinden er reflectiebijeenkomsten plaats in de regio’s, waarbij er gezamenlijk wordt geleerd met behulp van data. De eerste reflectiebijeenkomsten hebben inmiddels plaatsgevonden in de verschillende regio’s. Het beeld wat wordt geschetst vanuit deze data geeft aanleiding tot gesprek. Lenke Balogh (gedragswetenschapper Sterk Huis): “De inzichten uit de analyses maakten het mogelijk om boven de casuïstiek uit te stijgen en de vertaalslag te maken naar oorzaken en oplossingsrichtingen. “

De impact van de verbeteringen uit de leercyclus wordt gemonitord door elke cyclus in te zoomen op de maatschappelijke resultaten. In plaats van individuele behandelresultaten, wordt gekeken naar het totaalplaatje. Dit zorgt ervoor dat de focus van de leercyclus blijft bereiken waarvoor deze in het leven is geroepen: het toevoegen van waarde voor de jeugdige en hun systeem/netwerk!

* Dit onderzoek is nog uitgevoerd onder naam van Key Groep, de organisatie waar DataDocs onderdeel van is *

In veel gemeenten is een stijgende trend van gebruik van specialistische jeugdhulp te zien, zo ook in gemeente Den Bosch. Gemeente Den Bosch heeft Key Groep gevraagd een onderzoek uit te voeren om zo een gedifferentieerd en zorgvuldig beeld te krijgen van het relatief hoge jeugdhulpgebruik in een bepaalde wijk en de beïnvloedende en beïnvloedbare factoren daarvan.

Door data in het berichtenverkeer te analyseren, deze te combineren met data vanuit het CBS hebben we trends en patronen ontdekt die opvallen voor deze specifieke wijk ten opzichte van de andere wijken in de gemeente. Parallel aan deze exercitie hebben we alle relevante gemeentelijke en landelijke al uitgevoerde onderzoeken, specifiek voor dit onderwerp, gecombineerd en bestudeerd. Aangevuld met kwalitatieve data uit verdiepende gesprekken gaf dit een gedetailleerd en samenhangend beeld van het jeugdhulpverbruik in deze wijk en hebben we waar mogelijk verklaringen gegeven voor bijzonderheden en/of specifieke patronen.

Door te kijken naar factoren als type verwijzer, leeftijdscategorieën, type ontvangen zorg, sociaaleconomische status (inkomen, opleidingsniveau, huishoudensgrootte etc.) heeft gemeente Den Bosch een beter beeld van hoe deze factoren in verband staan met gebruik van specialistische jeugdhulp. Vanuit daar weet de gemeente waar het invloed op kan uitoefenen om de inrichting van jeugdhulp te optimaliseren.

*Dit onderzoek is nog uitgevoerd onder naam van Key Groep, de organisatie waar DataDocs onderdeel van is *

Hoe kun je zelfs voor de meest complexe jeugdigen een passend aanbod realiseren binnen de regio? In de regio Noordoost-Brabant werken de bestuurders van de gemeenten en verschillende zorgaanbieders gezamenlijk aan het realiseren van een evenwichtiger zorglandschap. Zij hebben Key Groep gevraagd om kwalitatief en kwantitatief onderzoek te doen naar de verblijfsvoorzieningen jeugdzorg+,  Landelijk Transitiearrangement (LTA) en maatwerk binnen de regio. Dit met als doel om optimaal zorg te kunnen dragen voor passende hulp voor jeugdigen en gezin.

Tijdens dit project hebben we zowel data uit het berichtenverkeer en als dossiers geanalyseerd. In onze analyse hebben we informatie over aantallen en producten uit het productenboek gekoppeld aan de zorgpaden van jeugdigen. Door middel van het analyseren van individuele casussen is een beeld verkregen van het ‘verhaal’ achter de toewijzingen per jeugdigen. De bevindingen hebben we bij verschillende professionals getoetst en aangescherpt.

Het resultaat van het onderzoek heeft geleid tot een heldere weergave van de doelgroep waar de regio zich gezamenlijk voor gaat inzetten én aanbevelingen hoe de regio dit kan gaat doen. De bestuurders van de gemeenten en de zorgaanbieders werken gezamenlijk aan een plan van aanpak om volgend jaar direct met de aanbevelingen aan de slag te gaan. Een waardevolle opdracht met een waardevol resultaat!